مراقبت از طوطی ها
تغذیه
نکته مهم در تغذیه پرندگان تنوع غذایی می باشد. پرندگان در طبیعت با توجه به نیازهای غذایی بدنشان غذای مناسب را انتخاب می کنند ولی در شرایط نگهداری در قفس امکان انتخاب وجود نخواهد داشت. به همین دلیل غذایی که به طور روزانه در اختیار پرنده خود قرار می دهید باید حاوی انواع مختلف مواد غذایی باشد تا پرنده بتواند غذاهای مورد نیاز خود را انتخاب کند. غذا را به میزان کم ولی به صورت روزانه در اختیار پرنده بگذارید تا هم از تازه بودن آن اطمینان داشته باشید و هم به موقع از تغییر اشتهای پرنده خود که از اولین علائم بسیاری از بیماری ها است مطلع شوید.
غذای طوطی ها معمولاً متشکل از انواع دانه های روغنی، غلات، میوه و سبزیجات می باشد.
دانه ها:
مخلوطی از دانه های مختلف را شامل می شوند، مانند دانه قناری، ارزن (از نوع پانیکوم به صورت خوشه ای و یا دان شده)، شاهدانه (به مقدار کم)، گلرنگ (به مقدار کم)، دانه های روغنی (تخم آفتابگردان سفید و یا مخطط)، میوه کاج، ذرت (پخته شده بدون نمک)، جو نیمکوب، گندم و یا جو خیسانده شده (24 ساعت در آب نیم گرم خیسانده شده باشد).
· دانه قناری: با همین نام از پرنده فروشی ها و یا فروشگاه های غذای پرندگان تهیه می شود. هنگام خرید دقت کنید که دانه ها کاملا خشک و بدون آثار کپک، فضله موش و یا خاک باشند و انواع بسته بندی شده معمولا تمیز تر هستند. دانه قناری قرمز مورد علاقه پرندگان نیست و پر ارزش ترین نوع دانه قناری، پانیکوم نام دارد.
· تخم آفتابگردان: تخم آفتابگردان سفید از ارزش غذایی بیشتری برخوردار است ولی انواغ مخطط نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد ولی از دانه آفتابگردان سیاه برای تغذیه پرندگان استفاده نکنید. تخم آفتابگردان هرچه کوچکتر باشد بهتر است زیرا انواع بزرگ آن معمولا پوسته ضخیم تر و بزرگتری دارند ولی مقدار مغز آن تفاوتی ندارد.
· میوه کاج: از دانه های روغنی بسیار مورد علاقه طوطی ها و ستیر پرندگان است که دانه آن را می توان از مغازه فروش دان پرندگان تهیه کرد و نیز به طور طبیعی در داخل میوه های کاج باز شده وجود دارد که معمولا خارج کردن آنها توسط پرنده علاوه بر ارزش غذایی سرگرمی نیز محسوب می شود ولی میوه های کاجی که از پارک تهیه می کنید بهتر است شسته و سپس به خوبی خشک شوند.
· ذرت: از دانه های غلات مفید برای انواع طوطی ها می باشد. طوطی های بزرگ با منقار قوی می توانند آن را به صورت خشک نیز مصرف کنند ولی طوطی های کوچکتر می توانند از ذرت تازه و یا ذرت پخته شده بدون نمک استفاده کنند. همچنین جو نیمکوب نیز یکی ز غلات مفید و مورد علاقه پرندگان می باشد.
· دانه های غلات خیسانده شده: خیساندن دانه های غلات مختلف مانند گندم و جو به مدت 24 ساعت در آب ولرم موجب آغاز فرآیند جوانه زدن و افزایش ارزش غذایی دانه ها می شود. دانه های خیسانده شده و یا تازه جوانه زده از پروتئین و ویتامین های بیشتری برخوردارند و نرمتر بوده و بهتر خورده می شوند.
سبزیجات:
برگهای گیاه قاصدت از سبزیجات مفید و مورد علاقه انواع طوطی ها محسوب می شود (از گیاهانی که در کنار جاده روییده اند و در معرض دود وسایل نقلیه رشد کرده اند استفاده نکنید ولی گیاه قاصدک موجود در پارک و باغچه مناسب است)، چغندر قند (ریشه و برگ های گیاه مورد علاقه اغلب پرندگان و طوطی ها می باشد)، هویج، سیب، انگور و …
· کلیه میوه ها و سبزیجات مصرفی برای پرندگان باید پیش از مصرف به خوبی شسته شوند.
· وجود میوه و سبزی به منظور تامین ویتامین ها و بخشی از آب مورد نیاز بدن و نیز فیبر مورد نیاز برای عملکرد صحیح دستگاه گوارش می بایست بخشی از جیره غذایی پرنده را تشکیل دهد. مصرف زیاد میوه و سبزی می تواند منجر به اسهال در پرنده شود و به همین دلیل میزان مصرف آن می بایست اندک باشد.
· مصرف میوه و سبزیجات حاوی رنگدانه مانند هویج برای پرندگانی که دارای پرهای رنگی می باشند برای حفظ رنگ پرها ضروری است. مصرف مقدار اندکی هویج 2 تا 3 بار در هفته به این منظور کفایت می کند.
· میوه های مختلف مانند سیب، نارنگی، پرتقال و میوه های تابستانی به میزان کم و 3 بار در هفته می تواند برخی از ویتامین های لازم را تامین نماید.
تخم مرغ: مصرف یک بار در هفته مقدار کمی زرده تخم مرغ می تواند ویتامین A و بخشی از ویتامین D مورد نیاز پرنده را تامین کند.
کف دریا: انواع طبیعی آن از استخوان ماهی مرکب تهیه شده و حاوی کلسیم هستند که پرندگان با خوردن آن هم کلسیم مورد نیاز را دریافت می کنند و هم به ساییده شدن و کوتاه شدن منقار پرنده کمک می کند.
انواع مصنوعی آن نیز تهیه شده که علاوه بر کلسیم مورد نیاز پرنده حاوی سایر ویتامین های مورد نیاز پرنده نیز می باشند و می توانند به عنوان جایگزین مولتی ویتامین (پودر های محلول در آب) مورد استفاده قرار بگیرند.
نحوه قرار دادن کف دریا در قفس پرنده: طوطی ها پرندگانی کنجکاو هستند ولی در عین حال از وارد شدن اسباب بازی و یا هر جسم بزرگ جدید به قفس خود می ترسند. به همین دلیل قبل از وارد کردن کف دریا به قفس پرنده می بایست ابتدا به مدت یک تا دو روز آن را در مکانی نزدیک قفس پرنده و در معرض دید پرنده قرار داده و سپس آن را بیرون از قفس پرنده ولی چسبیده به آن گذاشت. زمانی که پرنده نسبت به وجود آن کنجکاو شده و تمایل به نزدیک شدن به آن را دارد می توانید کف دریا و یا هر اسباب بازی و یا اجسام بزرگ (مثل میوه کاج) را داخل قفس پرنده قرار دهید.
سنگریزه : معده پرندگان دارای دو بخش می باشد. 1- پیش معده که وضیفه هضم شیمیایی و آنزیمی مواد غذایی را به عهده دارد و 2-سنگدان که هضم مکانیکی غذا را انجام می دهد. با اینکه ظاهراً طوطی ها به طور مداوم سنگریزه نمی خورند ولی در سنگدان طوطی ها نیز مقداری سنگریزه وجود دارد که نشان دهنده این مساله است که آنها نیز به سنگریزه نیاز دارند. سنگریزه می باست همیشه به مقدار کم در گوشه ای از قفس پرنده موجود باشد. سنگریزه های تمیز مخصوص پرنده را می توانید از پرنده فروشی ها تهیه نمایید. صدف خرد شده نیز می تواند بخشی از سنگریزه های محلول در آب را تشکیل دهد.
قطره ویتامین A+D: پرندگان به ویتامین A و نیز ویتامین D نیاز دارند و کمبود این ویتامین ها می تواند موجب سینوزیت و پوکی و یا نرمی استخوان شود. ولی مصرف بیش از اندازه این ویتامین ها نیز بسیار خطرناک بوده و می تواند منجر به مسمومیت شود. برای تامین ویتامین های مورد نیاز پرنده می بایست طبق نظر دامپزشک خود از ویتامین های مخصوص پرندگان استفاده کنید. از مصرف خودسرانه ویتامین ها خودداری نمایید زیرا مصرف بیش از اندازه منجر به آسیب های کبدی و کلیوی خواهد شد.
حمام کردن
اغلب طوطی ها به حمام کردن علاقه دارند. به این منظور می بایست پرنده خود را داخل حمام گرم و درون قفس خود قرار دهید و سپس با یک مه پاش (مانند قوطی اسپری شیشه شور و ..) آب تمیز و ولرم را با زاویه به سمت بالا روی پرنده بپاشید به گونه ای که آب مستقیما و با فشار به پرنده برخورد نکند. نیازی نیست که پرنده را کاملاً خیس کنید بلکه پس از هر بار پاشیدن آب کمی صبر کنید تا پرنده با منقار خود پرهایش را تمیز کند. از هیچگونه مواد شوینده یا شامپو و صابون برای شستن پرنده خود استفاده نکنید. دفعات حمام کردن در فصول گرم سال هر 2 هفته یک بار و در فصول سرد هر ماه یک بار می باشد. پس از حمام کردن اجازه دهید پرنده با تکان دادن بالها خودش را خشک کند . برای مدتی در اتاقی نسبتا گرم که در معرض جریان هوا و باد کولر نباشد (نزدیک به شوفاژ یا بخاری قرار ندهید) قرار دهید. در فصول سرد می توانید از سشوار با صدای کم و از فاصله دور نیز استفاده کنید. توجه داشته باشید که بسیاری از پرنده ها از صدای سشوار به شدت می ترسند و می توانید این مساله را با روشن کردن سشوار در فاصله دور آزمایش کنید.
پس از هر بار حمام کردن قفس پرنده را خوب شسته و با آب نمک داغ ضدعفونی کنید.
با دیدن هر یک از علائم بی حالی، بی اشتهایی، تغییر رنگ و یا قوام مدفوع، آبریزش از بینی و یا چشم، مشکلات پاها، ریزش و یا کندن پرها، خارش بدن و و نیز هر 6 ماه یک بار برای اطمینان از سلامتی پرنده و تزریق واکسن آنفولانزا و نیوکاسل به دامپزشک خود مراجعه نمایید.
نکته در مورد بیماری پرکنی در طوطی ها:
این بیماری کاملا قابل درمان است و توصیه میکنیم در صورت ابتلای پرنده به پرکنی هرچه سریعتر به کلینیک مراجعه نمایید و از انجام روش‌های غیر اصولی مثل حمام ها یا اسپری ها خودداری نمایید
دکتر سارا مکرم
لیست از مواد غذایی ممنوعه برای طوطی ها
پس از بررسی های مختلف ، یک لیست از مواد غذایی ممنوعه برای طوطی ها تهیه کردم که با رعایت آن می توانید به تغذیه مناسب و سالم طوطی خود کمک کنید …
مواد غذایی زیر جزء مواد غذایی ممنوعه برای طوطی ها می باشد ، به این معنی که این مواد غذایی هرگز نباید در اختیار طوطی قرار بگیرد …
شکلات – کاکائو (در هر شکلی و نوعی)
میوه آووکادو : نوعى میوه شبیه انبه یا گلابى ( به علت میزان بالای چربی)
کافئین
الکل و هر نوع مشروبات الکلى
دانه سیب ( به علت اینکه حاوی سیانور/اسید سیاندریک هستند)
هسته هلو ( به علت اینکه های حاوی سیانور/اسید سیاندریک هستند)
هسته آلو ( به علت اینکه حاوی سیانور/اسید سیاندریک هستند)
هسته گیلاس
* زمانی که سیب و هلو و آلو و گیلاس در اختیار پرنده قرار می دهید ، حتما دانه های میوه رو جدا کنید .
فرآورده های لبنی حاوی لاکتوز (قند شیر)
سیر و پیاز (خام و پخته) : (باعث از بین رفتن سلول های قرمز خون می شود)
نمک و کلیه مواد غذایی حاوی نمک مانند پفک و … : (عطش آور است ، باعث کمبود آب بدن طوطی و افزایش دفع ادرار می شود)
قارچ
ریواس
کرفس
پس توصیه اکید این است که مواد غذائی ذکر شده را هرگز در اختیار طوطی خود قرار ندهید تا پرنده ای سلامت داشته باشید