دسته‌ها
تصاویر

تجربه‌ی پرنده‌نگری – مگه تهران طوطی داره؟!

هر موقع صدای طوطی‌های تهران رو شنیدم و به کسایی که کنارم بودن گفتم: «اِاِاِ طوطی‌ها رو ببین!» با چشم‌های گرد و متعجب ازم پرسیدن: «مگه تهران هم طوطی داره؟»

خیلی جاهای تهران میشه پرواز طوطی‌ها رو دید (معمولا دسته‌ای با هم پرواز می‌کنن) و صداشون رو شنید:

پخش‌کننده صوت

00:00
00:00
برای افزایش یا کاهش صدا از کلیدهای بالا و پایین استفاده کنید.

اگه شما هم از حضور این پرنده‌های زیبا در شهر تهران بی‌خبر بودید، پیشنهاد میکنم این پست رو بخونید.

شاه‌طوطی‌های اصل تهران

پرنده‌ای که در همه‌جای دنیا به عنوان پرنده‌ای گران‌قیمت و تزیینی در قفس به فروش می‌رسه، در کلان‌شهر تهران آزادانه زندگی می‌کنه و همین آزاد بودنش هم خودش موجب داستان‌پردازی‌های جالبی در موردش شده. طوطی با دیگر پرنده‌های شهر تهران تفاوت عمده‌ای داره: سبز رنگ است؛ رنگ بهار و زندگی. منقاری قرمز داره با دمی بلند و زیبا. باورکردنش کمی مشکله اما باید پذیرفت که جمعیت طوطی‌های آزاد تهران آنقدر هست که بتوان آنها را جزیی از ساکنان دایمی درختان تنومند و قدیمی تهران محسوب کرد.

شاه‌طوطی تهران

در شهر شلوغ و دودآلود تهران به ویژه در پارک‌های شمال شهر و در حال حاضر حتی در جنوب و مرکز شهر، کافی‌ه هنگام صبح یا غروب دقایقی به آسمان چشم بدوزید تا شاهد پروازشون باشید یا به بوستانهایی بروید که درختان کهنسال چنار و کاج‌ دارد تا جنب و جوش پر سر و صدایشان را از نزدیک ببینید.

شاه‌طوطی چیه؟ زیستگاه اصلی‌اش کجاست؟ چی می‌خوره؟

طوطی‌های آزاد تهران از تیره‌ی علمی eupatria psittacula یا طوطی بزرگ اسکندر هستند که در ایران با نام «شاه‌‌طوطی» مشهور هستن. طول این پرنده‌ی بزرگ به ۵۸ سانتی‌متر میرسد و زیستگاه‌های اصلی آن از شبه‌جزیره هندوستان تا برمه و ویتنام و تایلند و نواحی مختلفی در آفریقا را در برمی‌گیرد. رنگ اصلی این طوطی سبز است که در جنس نر، نوار سیاهی از بخش زیرین منقار جدا شده و در پشت گردن به نوار قرمزی امتداد داره.

نر و ماده طوطی تهران

طوطی از غذاهای گیاهی مانند گردو، بادام و دانه‌های نباتی استفاده می‌کنه اما طوطی‌های آزاد تهران بیشتر از دانه‌های کاج و دیگر درختان برگ سوزنی که در بوستان‌های قدیمی به وفور یافت می‌شود، تغذیه میکنند.

میوه کاج غذای طوطی تهران

 

طوطی‌های تهران از کجا اومدن پس؟

طوطی به دلیل زیبایی و سخنگویی‌اش از دیرباز مورد علاقه‌ی ایرانیان بوده و به عنوان موجودی تزیینی در قفس نگهداری می‌شده. به عنوان نمونه حضرت مولانا در دفتر اول مثنوی و در اشعار طوطی و بازرگان و در دوران معاصر صادق هدایت در داستان داش آکل، به این امر اشاره کردن.

شاه‌طوطی‌های آزاد تهران هم اگر از ابتدا با انسان باشند، دارای استعداد یادگیری واژه‌ها و کلمات هستن. این موضوع نشان از خاستگاه و پیشینه‌ی قفسی بودن این طوطی‌ها در گذشته دارد. تاکنون بیشتر از ۳۰۰ نوع طوطی در جهان شناخته شده که بیشتر آن‌ها در نواحی گرمسیری جنگلی زندگی می‌کنند. از این تعداد تنها ۲ نوع در ایران یافت می‌شوند. از آنجایی که طوطی پرنده‌ای مهاجرو دور پرواز نیست و بین تهران و زیستگاه‌های اصلی طوطی، هزاران کیلومتر کویر و بیایان فاصله است، میشه تصور کرد که بازمانده‌ی طوطی داستان مثنوی باشند که از قفس گریخت و اکنون در فضای باز شهر زاد و ولد کرده و تکثیر شده است!

چجوری تونستن تهران دوام بیارن؟

ازدیاد جمعیت طوطیان تهران و حضور و سازگاری‌شان در محیط پر سر و صدای شهری علت‌های مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ می‌تواند طولانی شدن فصل گرما و افزایش نسبی دما در فصل زمستان باشد. همچنین داشتن پاهایی با دو انگشت رو به جلو و دو انگشت رو به عقب و منقار نیرومند قلاب‌شکل باعث شده طوطی به راحتی دور از دسترس انسان و در محیط‌های دارای درختان بلند و کهنسان (مثل کاخ‌ها و بوستان‌های قدیمی تهران) زندگی کرده و به تخم‌گذاری بپردازد. از دیگر سوی، عمر طولانی شاه‌طوطی که گاهی به ۵۰ سال یا بیشتر می‌رسد هم از جمله دلایل جالب و تامل برانگیز در ماندگاری و حفظ این پرنده بر روی درختان تهران است.

چقدر طوطی داریم تو تهران؟ کجاها بیشتر هستن؟

آمار تقریبی کارشناسان بخش تحقیقات وزارت کشاورزی از حضور بیش از هزار عدد طوطی در تهران خبر می‌دهد. وجود این تعداد طوطی آزاد با توجه به یکجانشینی و مهاجر نبودن طوطی‌ها و شرایط متغیر آب و هوایی تهران (تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد) عجیب و قابل توجه است. آمار پراکندگی طوطی‌ها در تهران نشان می‌دهد که به ترتیب کاخ‌موزه‌، بوستان و فرهنگسرای نیاوران با بیشترین تعداد و بعد از آنها باغ وزارت کشاورزی، کاخ موزه‌ سعدآباد، پارک‌های جمشیدیه، ملت و ساعی در شمال شهر و همچنین فرهنگسرای اشراق، فضای سبز پادگان‌های نیروی هوایی و قصر فیروزه در شرق و درختان سفارت انگلیس، روسیه و کاخ‌موزه گلستان و پارک شهر در نقاط مرکزی شهر محل‌های اصلی زیست شاه‌طوطی‌های آزاد در تهران هستند.

(منبع اصلی اطلاعات: مجله‌ی هواپیمایی هما، شماره ۹۴، دی ۱۳۹۲)

بی‌تفاوت از صداها و محیط زیست اطرافمون نگذریم. اطلاعات جالبی میشه ازشون بدست آورد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.